Synopsis

Philippe Vandenberg (1952 -2009) is één van de grootste Belgische schilders van de laatste decennia. Het schilderen was voor hem verbonden met het leven zelf. Het was een noodzaak, een houding die los stond van trends of commerciële belangen. Zijn leven speelde zich af in het atelier.

Het atelier van de schilder in Molenbeek krijgt daarom een centrale plaats in de essayfilm Kamikaze. Deze ruimte, waar het archief en het oeuvre van Vandenberg sinds zijn dood bewaard bleven, zal in een shot van twintig minuten worden doorkruist. Tijdens deze ommegang worden zijn werk, zijn attributen en de herinneringen aan zijn bestaan in beeld gebracht, afgewisseld met beeldfragmenten uit de films die tijdens zijn leven over hem werden gemaakt. Ze worden, gereflecteerd door spiegelende oppervlakken, geïntegreerd in de film. Een voice-over gebaseerd op de geschriften van de schilder begeleidt dit geheel op

poëtische wijze.

Het thema dat deze verfilmde ommegang verbindt is de kamikaze. De term komt vaak voor in de latere schilderijen van de kunstenaar. Maar het was ook zijn levensmotto en vat zijn visie op het kunstenaarschap samen. Creatie ging voor hem gepaard met vernietiging, want in de herhaling zou geen kunst worden geboren: een beeld ontstaat pas wanneer men zich bevrijdt van gekende motieven en het denken op het spel wordt gezet. Dit was de kamikaze voor Vandenberg. 

In de film wordt dit principe verzinnelijkt door het oeuvre van de schilder in beeld te brengen. Door haar permanente cyclus van destructie en hernieuwing zal zij de kamikaze tastbaar maken. Op tekstueel niveau zet de voice-over het principe kracht bij. De tekst die hiertoe wordt gebruikt, wordt opgevat als een persoonlijk dagboek en ontleent ideeën uit de dagboeken, brieven en teksten waarin Vandenberg de kamikaze problematiseerde. De tekst Le triomphe de l‘accident vormde een eerste uitgangspunt voor deze film. 

Ook de film belichaamt de Kamikaze. Haar travel-shot zet steeds iets op het spel. De cineast faalt of verwezenlijkt, het is alles of niets: ‘L’Importance, c'est le Kamikaze’.

Bezoek de website van de Philippe Vandenberg Foundation